"လျမတ္ဝါဆုိ"

"လျမတ္ဝါဆုိ"
။။။။။။။။။။။။။။။။

၀ါဆုိလလုိ႔ ေျပာလုိက္တာနဲ႔ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာအမ်ား
ေခါင္းထဲမွာ ဓမၼစၾကာတရားနဲ႔ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားရဲ႕
၀ါဆုိ၀ါကပ္ျပဳၾကရမယ့္ အေၾကာင္းမ်ား၊ ၀ါဆုိသကၤန္း
ကပ္လွဴပဲြမ်ား၊ ၀ါတြင္းဆြမ္းေလာင္းပဲြမ်ား စသျဖင့္ ဟုိဟုိ
ဒီဒီ ေပၚလာတတ္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕က်ေတာ့ ၀ါတြင္းမွာ
အိမ္ေထာင္မျပဳေကာင္းဘူး ဆုိတဲ့ လဲြေနတဲ့ ေရွးအယူအဆ
ေတြေၾကာင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၀ါမဆုိခင္
လုပ္မလား ၀ါကၽြတ္ၿပီးမွ လုပ္မလားစတဲ့ အေတြးႀကံစည္မႈ
ေတြအထိ ေပၚလာတတ္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕လည္း ဒီႏွစ္၀ါတြင္း
မွာ တရားစခန္းေတြ၀င္ရင္း ဥပုသ္သီလကုိ မလြတ္ေအာင္
ေစာင့္မယ္ဆုိတဲ့ အေတြးစိတ္ကူးေတြ ရွိေနၾကမွာ
ျဖစ္ပါတယ္။

၀ါတြင္းဆုိလုိ့ တစ္ခ်ိဳ႕ ဘယ္အခ်ိန္ ဘယ္ကာလကုိ ေျပာတာလဲ
ဆုိတာ မသိတဲ့သူေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ၀ါတြင္း
ဆုိတာ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား ၀ါဆုိ၀ါကပ္ဖုိ႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့
၀ါဆုိလျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္ေန႔ကစၿပီး သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔
အထိ (၃)လကို ၀ါတြင္းကာလလုိ႔ ဆုိတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကာလမွာ
ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားဟာ အေၾကာင္းကိစၥ အေရးေပၚ အေထြ
အထူးမရွိဘဲ ညအိပ္ညေန တစ္ျခားတစ္ေနရာရာကုိ မၾကြရဘဲ
အ႐ုဏ္တက္အခ်ိန္မွာ မိမိတုိ႔၀ါဆုိ၀ါကပ္ရာ ေက်ာင္းအတြင္းမွာ
ရွိေနရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကုိပဲ ၀ါဆုိ၀ါကပ္တယ္လုိ႔ ေျပာတာ
ျဖစ္ပါတယ္။

ေရွးဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားကေတာ့ ၀ါဆုိလကုိ
“သေႏၶ၊ ေတာထြက္၊ ဓမၼစက္၊ မိန္႔ျမြက္သံခ်ိဳ၊ လ၀ါဆုိ”လုိ႔ အထူးျပဳ
ေဖာ္က်ဴးေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ေရွးကသတ္မွတ္ခဲ့ၾကတဲ့ မဟာ
သကၠရာဇ္ သတ္မွတ္ခ်က္အရေတြရယ္ ဒီေန႔ေခတ္ ျမန္မာတုိ႔
သတ္မွတ္ၾကတဲ့ သကၠရာဇ္အရေတြရယ္ေၾကာင့္
- ဘုရားေလာင္း ပဋိသေႏၶယူတဲ့ေန႔ရယ္၊
- အသက္ ၂၉ႏွစ္အရြယ္မွာ ေလာကီစည္းစိမ္ေတြကုိ စြန္႔ၿပီး ေတာ
ထြက္သြားတဲ့ေန႔ရယ္၊
- အသက္ ၃၅ႏွစ္အရြယ္မွာ သဗၺညဳတ (အလုံးစုံကုိသိတဲ့)
ဘုရားအျဖစ္ကုိ ေရာက္ရွိေတာ္မူၿပီးေနာက္ပထမဆုံး တရားဦးေဒသနာ ေဟာေတာ္မူတဲ့ ေန႔ရယ္ဟာ တုိက္တုိက္
ဆုိင္ဆုိင္ ဒီ၀ါဆုိလျပည့္ေန႔ေတြမွာပဲ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ခုႏွစ္ကြာ၊ စေန၊ တနဂၤေႏြ စတဲ့ေန႔ေတြ ကြာျခားေပမယ့္
၀ါဆုိလျပည့္ေန႔ဆုိတဲ့ လသတ္မွတ္ခ်က္ကေတာ့အတူတူပဲ
ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၀ါဆုိလဟာ အထူးသျဖင့္ ၀ါဆုိ
လျပည့္ေန႔ဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြအတြက္ ဗုဒၶဘုရားရွင္နဲ႔
ပတ္သက္တဲ့ ထူးျခားမႈေတြ တစ္ၿပိဳင္တည္း ျပည့္စုံေနတဲ့
ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ တစ္ခုျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီ၀ါဆုိလကုိ
လျမတ္၀ါဆုိလုိ႔ဆုိျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ပုိၿပီး ထူးျခားမႈကုိ ျဖစ္ေစတာကေတာ့ ဒီ၀ါဆုိလျပည့္ေန႔မွာ
ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့တဲ့ တရားဦး ေဒသနာ
ေတာ္ေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတရားဦး ေဒသနာေတာ္ကုိ
"ဓမၼစကၠ ပ၀တၱနသုတ္"လုိ႔ အမည္ေပးပါတယ္။

တရားေတာ္ကုိ အဆက္အစပ္မျပတ္ ေရွ႕ေနာက္ဆက္စပ္ၿပီး
လွည္းဘီးစက္လည္သလုိ အၾကားအလပ္မရွိ တစ္စပ္တည္း
ေဟာၾကားေတာ္မူတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ "ဓမၼစကၠပ၀တၱန" လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာေတြကေတာ့ လြယ္လြယ္
ကူကူပဲဓမၼစၾကာတရားလုိ႔ ေျပာဆုိၾကပါတယ္။ ၿပီးေတာ့
ဒီတရားေဟာေတာ္မူတဲ့ ေန႔ကုိလည္း ဓမၼစၾကာ အခါေတာ္ေန႔
လုိ႔အထူးျပဳ ေျပာဆုိၾကၿပီး ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ ဒီေဒသနာေတာ္ကုိ
၀ါတြင္းကာလမွာ အထူးျပဳ ရြတ္ဆုိပူေဇာ္ေလ့ ရွိၾကပါတယ္။

ျမတ္ဗုဒၶက ဒီတရားေဒသနာေတာ္ကုိ ဘုရားအျဖစ္ကုိ
ေရာက္ရွိၿပီး (၃)လေျမာက္မွာ တရားအားထုတ္စဥ္ အလုပ္
အေကၽြးျပဳခဲ့ၾကတဲ့ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးနဲ႔ တရားဦးေဒသနာေတာ္ကုိ
နာၾကားဖုိ႔ ေစာင့္စားေနၾကတဲ့ နတ္ျဗဟၼာအေပါင္းကုိ
စတင္ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဒသနာကုိ
ေဟာၾကားတဲ့ေနရာက ဗာရဏသီျပည္၊ မိဂဒါ၀ုန္ေတာမွာျဖစ္
ပါတယ္။ ဒီတရားဦးေဒသနာမွာျမတ္စြာဘုရားရွင္က
ကာမဂုဏ္အာ႐ုံေတြမွာ အလြန္အက်ဴး တပ္မက္ေပ်ာ္ပါး
တတ္တဲ့ ကာမသုခလႅိကာႏုေယာဂအက်င့္နဲ႔
မိမိကုိယ္ကုိ အလြန္အက်ဴး ညႇင္းစဲႏွိပ္စက္တဲ့ အက်င့္ျဖစ္တဲ့
အတၱကိလမထာႏုေယာဂ အက်င့္ေတြကုိ ေရွာင္ရွားၿပီး
အလယ္အလပ္လမ္းစဥ္ျဖစ္တဲ့ မဇၥ်ိမပဋိပဒါ အက်င့္ကုိ
က်င့္သုံးဖုိ႔ ေဟာေတာ္မူပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ျမတ္ဗုဒၶမိန္႔ေတာ္မူတဲ့ အလယ္အလတ္ လမ္းစဥ္ဆုိတာ
တစ္ျခားမဟုတ္ဘဲ မဂၢင္ရွစ္ပါး လမ္းစဥ္ပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ဖြင့္ဆုိ
ရွင္းျပေတာ္မူပါတယ္။ ဘာပဲလုပ္လုပ္ အစြန္းမေရာက္ ေစရန္
အတြက္

*** မွန္ကန္တဲ့အျမင္ - သမၼာဒိ႒ိ
*** မွန္ကန္တဲ့အေတြး - သမၼာသကၤပၸ
*** မွန္ကန္တဲ့စကား - သမၼာ၀ါစာ
*** မွန္ကန္တဲ့အလုပ္ - သမၼာကမၼႏၲ
*** မွန္ကန္တဲ့အသက္ေမြးမႈ - သမၼာအာဇီ၀
*** မွန္ကန္တဲ့ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈ - သမၼာ၀ါယမ
*** မွန္ကန္တဲ့သတိရွိမႈ - သမၼာသတိ
*** မွန္ကန္တဲ့သမာဓိရွိမႈ -သမၼာသမာဓိ ဆုိတဲ့ လမ္းစဥ္ရွစ္ခ်က္ကုိ
လက္ကုိင္ထားၿပီး ႀကိဳးစားအားထုတ္ဖုိ႔ ေဟာေတာ္မူပါတယ္။

ဒီေဒသနာေတာ္ရဲ႕ အႏွစ္ခ်ဳပ္ဟာ အစြန္းႏွစ္ပါးေရွာင္ရွားၿပီး အလယ္
အလတ္လမ္းစဥ္ကုိ က်င့္သုံးေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ဒီလုိ အလယ္အလတ္
လမ္းစဥ္ကုိ သြားႏုိင္ေရးအတြက္အဂၤါရပ္ရွစ္ပါးျဖစ္တဲ့ မဂၢင္ရွစ္ပါးကုိ အဓိကထားသြားရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း ဆုိလုိရင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ
*** မဂၢင္ရွစ္ပါး လမ္းစဥ္အတုိင္း သြားေနရင္ မဂၢသစၥာဆုိက္မွာ ျဖစ္ၿပီး
မဂၢသစၥာဆုိက္ရင္ ဒုကၡအားလုံးခ်ဳပ္ရာ နိေရာဓသစၥာျဖစ္တဲ့ နိဗၺာန္ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳမွာ ျဖစ္ပါတယ္။***

*** နိေရာဓသစၥာကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳၿပီဆုိရင္ေတာ့တြယ္တာမႈတဏွာလုိ႔
ေခၚတဲ့ သမုဒယသစၥာကုိ ပယ္ၿပီးသားျဖစ္ကာ သမုဒယသစၥာကုိ
ပယ္လုိက္တာနဲ႔ ဒုကၡသစၥာလည္း မရွိႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။***

ဒါေတြအားလုံးရဲ႕ အခ်ဳပ္က အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ျဖစ္တဲ့ မဂၢင္ရွစ္ပါး အက်င့္တရားပဲ ျဖစ္ေၾကာင္း အႏွစ္ခ်ဳပ္ျပျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက ၀ါဆုိလျပည့္ေန႔မွာ ေဟာေတာ္မူခဲ့တဲ့ တရားဦး ဓမၼစၾကာ ေဒသနာရဲ႕
အႏွစ္ခ်ဳပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေဒသနာေတာ္အရ သတၱ၀ါေတြ အေနနဲ႔ လက္ေတြ႕ဘ၀မွာလည္း
ဘာပဲလုပ္လုပ္ အစြန္းမေရာက္ဖုိ႔လုိၿပီး အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ ျဖစ္ဖုိ႔
လုိတယ္ဆုိတာ နားလည္သေဘာေပါက္ႏုိင္ပါတယ္။တရားဦးေဒသနာ
ေတာ္ မွာ ျမတ္ဗုဒၶေဟာေတာ္မူတဲ့အတုိင္း မွားယြင္းၿပီး အလြန္အက်ဴး
ျဖစ္ေစတတ္တဲ့ အက်င့္ေတြကုိေရွာင္ရွားကာ မွန္ကန္တဲ့ လမ္းစဥ္
အက်င့္ကုိ ေလွ်ာက္လွမ္းၾကဖုိ႔ လုိတယ္ဆုိတာ သတိျပဳစရာ
ျဖစ္ပါတယ္။ သတိျပဳ႐ုံနဲ႔ မၿပီးဘဲ လက္ေတြ႕ဘ၀မွာလည္း ဘာပဲ
လုပ္လုပ္ အစြန္းမေရာက္ေစဖုိ႔နဲ႔ မဇၥ်ိမပဋိပဒါျဖစ္ေစဖုိ႔ ႀကိဳးစား
အားထုတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါက တရားဦးက ေပးတဲ့လမ္းစဥ္နဲ႔ အႏွစ္သာရျဖစ္ပါတယ္။လျမတ္
၀ါဆုိလုိ႔ ဆုိရာမွာ ဒီလုိ အႏွစ္သာရ တရားေတြေၾကာင့္ အျမတ္ဆုံး
ျဖစ္ေၾကာင္း ဆုိတာလုိ႔ ေျပာရင္ပုိၿပီး အဓိပၸါယ္ျပည့္၀ေစပါတယ္။

မနာပဒါယီ အရွင္၀ိစိတၱ(ဒုိက္ဦး)

********************
ဒီေန႔ က်ေရာက္တဲ့
"ဓမၼစၾကာ အခါေတာ္ေန႔" အတြက္
ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ (ေယာ)ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး
(အရွင္သိရိႏၵာဘိ၀ံသ) ၏ ဆုေတာင္းေမတၱာပို႔
ပါ တင္ေပးလိုက္ပါတယ္ ...

“လူ(နတ္)သတၱ၀ါေတြအားလုံး
စိတ္ေကာင္းထားလုိ႔
စာနာေထာက္ထား
သနားညွာတာတတ္ႀကပါေစ၊
ေမတၱာတရား ရွိၾကပါေစ၊
ဘယ္သူမဆုိ သတၱ၀ါအားလုံး
ေကာင္းတာ ေတြ႔ၾကပါေစ။

ေဘးရန္ကင္းႀကပါေစ၊
ေၾကာင့္ၾကကင္းၾကပါေစ၊
ဆင္းရဲကင္းၾကပါေစ၊
က်န္းမာၾကပါေစ၊
ခ်မ္းသာႀကပါေစ၊

အဆုိးကင္းႀကပါေစ၊
အေကာင္းျပည့္စုံႀကပါေစ၊
အဆုိးႏုိင္ႀကပါေစ၊
အေကာင္းပုိင္ႀကပါေစ၊၊”

credit to ...... Popular Journal &
Young Buddhist's Association