"လူ႕တန္ဖိုးဆိုတာ ဘာလဲ?"

"လူ႕တန္ဖိုးဆိုတာ ဘာလဲ?"
။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။
(၁)
"လူ႕တန္ဖိုးဆိုတာ ဘာလဲ?"

ဒီေမးခြန္းကေလးက အင္မတန္မွ ေကာင္းသည္။
ကမၻာေပၚ႐ိွလူ႕အဖြဲ႕အစည္း အသီးသီးတြင္ လူ႕တန္ဖိုး (human value) ျမင့္မားသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကိုသာ ေနရာေပး၊ အေလးေပး၊ အမြန္အျမတ္ ထားတတ္ၾကသည္။
ထို႕လူ႕တန္ဖိုးဟု ဆိုရာတြင္လည္း ၄င္းတို႕၏ အသီးသီး အသက စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားျဖင့္ စံထားေ႐ြးခ်ယ္ သတ္မွတ္ေလ့ရိွၾက သည္။

အသိပညာဥာဏ္ျမင့္မား၍ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံႀကီး
(developed Country)မ်ားတြင္ လူ႕တန္ဖိုးဟူ သည္ကို ...
*** လူသားဆန္မႈ
*** ပညာဥာဏ္ ျပည့္ဝမႈ
*** ပညာတတ္ေျမာက္မႈ
*** ယဥ္ေက်း ပ်ဴ  ငွာမႈ
*** လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအေပၚ အက်ဳိးေက်းဇူးတစ္စုံ တစ္ရာျပဳႏိုင္မႈ
*** စာဖတ္႐ႈမႈႏႈန္း
*** အႏုပညာကို ခံစားႏိုင္မႈ စြမ္းရည္
စသည္ျဖင့္ စံထားသတ္မွတ္ တိုင္းတာေလ့ရိွၾကသည္။

သို႕ေသာ္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈအပါ အဝင္ ျပႆ      နာ မ်ဳိးစုံျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုး တက္မႈ ေနာက္က်က်န္ရစ္ေနခဲ့ေသာ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားတြင္မူ
လူ႕တန္ဖိုး ဆိုသည္ကို ...
*** ေငြေၾကးဥစၥာ ဓနအင္အား
*** ရာထူူးဂုဏ္သိမ္အရွိန္အဝါ
*** ဇာတ္အနိမ့္အျမင့္
*** ေဆြမ်ဳိးမိဘ မိသားစု ေနာက္ခံ အဆင့္အတန္း
စသည္တို႕ျဖင့္ စံထား သတ္မွတ္ တိုင္းတာ ေလ့ရိွ ၾကသည္။

ဆိုလိုသည္မွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံ ႀကီးမ်ားတြင္ လူ႕တန္ဖိုးဆိုသည္ကို
လူတစ္ေယာက္၏ ရရိွထားေသာ ဘြဲ႔ဒီဂရီ၊ ပညာ တတ္ေျမာက္မႈ၊ အသိ ပညာ ျပည့္ဝမႈ၊
တစ္လ အတြင္း စာအုပ္အသစ္ ဖတ္႐ႈမႈႏႈန္း၊ မဂၢဇင္း ဂ်ာနယ္ ဖတ္႐ႈမႈႏႈန္း၊
လူသားဆန္မႈ စိတ္ထား စသည္တို႕ျဖင့္ တိုင္းတာေလ့ ရိွၾကေသာ္လည္း

ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံ မ်ားတြင္မူ လူတစ္ေယာက္ ၏ တန္ဖိုး ဆိုသည္ကို
၄င္း၏ၾကြယ္ဝ ခ်မ္းသာမႈ၊ ရာထူး အဆင့္အတန္း၊ ၄င္း စီးနင္းသည့္ ေမာ္ေတာ္ကား
အမ်ဳိးအစား စသည့္ အေဆာင္အေယာင္ တို႕ေပၚတြင္သာ မ်ားေသာအားျဖင့္
မူတည္ တြက္ခ်က္ စဥ္းစားေလ့ ရိွၾကသည္ဟု ဆိုလိုရင္းျဖစ္သည္။

ယင္းကဲ့သို႕ လူ႕တန္ဖိုးကို စံထားသတ္မွတ္ တြက္ခ်က္မႈမ်ား
ကြာျခား ေနျခင္းသည္ပင္လွ်င္ ယင္း ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား
ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္မႈ၊ အသိဥာဏ္ပညာ ကြာ ဟျခားနား ေနျခင္း၏
အဓိက ပင္မ အေၾကာင္းအရင္း တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္းကို ကမၻာ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ဂု႐ုႀကီးမ်ားက တညီတၫြတ္တည္း အဆိုျပဳ ၾကသည္။

သို႔ျဖစ္၍ ဖြံ႕ၿဖိဳး ဆဲႏိုင္ငံ မ်ားအေနျဖင့္ ၄င္းတို႕ရင္ဆိုင္ေနရသည့္
အေထြေထြ ျပႆ      နာမ်ားႏွင့္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ မ်ားကို ေလွ်ာ့ခ် တိုက္ဖ်က္ေရး အတြက္
၄င္းတို႕၏ လူ႔တန္ဖိုး စံထား တြက္ ခ်က္ မႈကို ေ႐ွးဦးစြာ
အေျခခံ က်က် ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ မ်ားစြာ အခရာက် အေရးပါလာခဲ့ သည္။

( ၂ )
"မွန္ကန္သည့္ လူ႕တန္ဖိုးမ်ား ျမင့္မားလာေအာင္ မည္သို႕ေဆာင္ရြက္ၾကမလဲ"

မွန္ကန္သည့္၊ စစ္မွန္သည့္ လူ႕တန္ဖိုးမ်ား ျမင့္မား တိုးတက္လာေရး အတြက္လည္း ကမၻာ့စီမံခန္႔ခြဲမႈ ဂု႐ုႀကီးမ်ား၊ ပညာရွင္မ်ားက အသီးသီး အသက ေရးသားေဖာ္ ထုတ္ခဲ့ၾကေသးသည္။

စာေရးသူတို႕ ကိုးကြယ္ ယုံၾကည္သက္ဝင္သည့္ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာ၏ ဘာသာ ေရး ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူ ေဂါတမ ဗုဒၶက
လူသားတို႕တန္ဖိုးႏွင့္ ပတ္ သက္၍
(၁) သီလ (Morality)
(၂)သမာဓိ(Concentration)
(၃) ပညာ (Wisdom)
ဟူ၍ အဓိက ပင္မတန္ဖိုးႀကီး ၃ရပ္ ကို အတိအက် ျပ႒ာန္း သတ္မွတ္ ေပးခဲ့သည္။
ယင္း သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ တန္ဖိုး သုံးရပ္ျမင့္မားသည့္ ပုဂၢိဳလ္ မ်ားကို ဗုဒၶက
သူ၏ စံျပ လူ႔အဖြဲ႕ အစည္းတြင္ လူ႕တန္ဖိုးျမင့္မားသူ မ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္သည္။

အေနာက္တိုင္း စီမံခန္႕ခြဲမႈ ဆိုင္ရာ ပညာရွင္ဂု႐ုႀကီး မ်ားကေတာ့
လူသားတို႔၏ တန္ဖိုးမ်ား ျမင့္မား တိုးတက္လာေရး အတြက္ အေရးအႀကီးဆုံးႏွင့္
အေျခခံ အက် ဆုံးမွာ သင္ယူမႈ (Learning) ျဖစ္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။

*** လူသားမ်ား၏ တန္ဖိုးမ်ား စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာေရး အတြက္
စဥ္ဆက္မျပတ္ သင္ယူေနရန္ လိုအပ္သည္ ***
ဟု ၄င္းတို႕က ဆိုၾကသည္။

အမွန္အတိုင္း သုံးသပ္ရမည္ ဆိုပါက
စာေရးသူတို႕ လူ႕အဖြဲ႕ အစည္းမွာ အဆိုပါ သင္ယူမႈမ်ား၊ အေလ့အက်င့္မ်ား မ်ားစြာ အားနည္းေနသည္။
စာေရးသူ တို႕အမ်ားစုက အခ်ိန္တန္လို႕ ဘြဲ႔တစ္ခုရ၊ လုပ္ငန္းခြင္ဝင္
ဒီမွာတင္ သင္ယူမႈ ၿပီးဆုံးၿပီဟု ထင္ျမင္ေနၾကသည္။

အမွန္စင္စစ္ သင္ယူမႈ၏ အေရးအႀကီးဆုံး သေဘာတရား (Concept) တစ္ခုမွာ
သင္ယူမႈ (Learning ) ဆိုသည္မွာ ဘယ္ေသာအခါမွ ေနရာ တစ္ခုမွာ တန္႔ေနျခင္း မရိွျခင္းျဖစ္သည္။

ဆိုလုိသည္မွာ ဥပမာစာေရးသူ က ၁ဝဖိုး Learn လုပ္ထားသည္ ဆိုပါစို႕။
၂ႏွစ္ေလာက္ ဆက္လက္ မသင္ယူ မလုပ္ေတာ့ရင္ ...
စာေရးသူ Learn ထားတာ ၈ေလာက္ ျပန္ က်သြားမည္။
ေနာက္ ၃ေလာက္ သင္ယူမႈ ရပ္ထားရင္ ၅ေလာက္ ျပန္က်သြားမည္။
ဤသို႕ ဤသို႕ျဖင့္ ဆက္တုိက္ မသင္ယူေတာ့ပါက အ ႏုတ္လကၡဏာ ျပသြားႏိုင္သည့္ သေဘာ ျဖစ္သည္။

သို႕ျဖစ္၍ သင္ယူမႈ (Learning) ဆိုသည္မွာ စဥ္ဆက္ မျပတ္ သင္ယူေနမွ မျပတ္ တိုးတက္ေနမည့္ သေဘာျဖစ္သည္။
ကိုယ္က သင္ယူမႈ ရပ္လိုက္ သည္ႏွင့္ ကိုယ့္ ေနာက္ကသူ၊
ကိုယ္ႏွင့္ တန္းတူသူ ေတြက ကိုယ့္ကိုေက်ာ္သြားမည္ ဆိုသည္ကို
အထူး သတိခ်ပ္ၾကရမည္။

သင္ယူမႈ (Learning) ဟု ဆိုရာမွာလည္း ေက်ာင္း၊ တကၠသိုလ္ မ်ားတြင္
တရားဝင္ တက္ေရာက္ သင္ယူ၍ ဘြဲ႕ဒီဂရီမ်ား ရရိွသည့္
Formal Learning ပါဝင္သလို
ရုပ္ရွင္ အစီအစဥ္၊ ရုပ္သံ အစီအစဥ္ တစ္ခုၾကည့္႐ႈ၍ သင္ယူျခင္းမ်ဳိး၊
စာအုပ္ဖတ္ျခင္း၊ အေတြ႕အႀကဳံမ်ား မွ သင္ယူျခင္း စသည့္
(Informal Learning) မ်ားလည္း အက်ဳံးဝင္ ပါသည္။

ယေန႕ေခတ္မွာေတာ့ အိုင္စီတီႏွင့္ အင္တာနက္ နည္းပညာမ်ား
တိုးတက္ ထြန္းကားလာမႈေၾကာင့္
အင္တာနက္ အေျချပဳ သင္ယူမႈ (Web-based Learning) စသည္ မ်ားမွာလည္း တြင္က်ယ္ ေခတ္စား လာသည္ျဖစ္ရာ နည္းမွန္လမ္းမွန္ျဖင့္
လူ႕တန္ဖိုးမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာေရး အတြက္ အခြင့္အလမ္းမ်ား
မ်ား စြာ ေပၚထြက္လာသည္ကို ေတြ႕ ျမင္ၾက ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

နည္းမွန္ လမ္းမွန္ျဖင့္ စစ္မွန္သည့္ လူ႕တန္ဖိုး ျမင့္မားသည့္ လူသားမ်ား
ေနထိုင္ၾကရာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ား သာလွ်င္ ယေန႕ေခတ္ ကမၻာႀကီးတြင္
ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေန ၊ ေ႐ွ႕တန္း ေရာက္ေနၾကသည္ ျဖစ္ပါသည္။

သို႕ျဖစ္၍ စာေရးသူတို႕အေန ျဖင့္လည္း
မိမိတို႕ေနထိုင္ရာ လူ႕အဖြဲ႕ အစည္း ေခတ္မီဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္လာေရး အတြက္
မိမိတို႕ကိုယ္တိုင္ စစ္မွန္သည့္ လူ႕တန္ဖိုးမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ ျမင့္မားလာေအာင္၊
မိမိတို႕ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ စစ္မွန္သည့္ လူ႕တန္ဖိုးျမင့္မား သူမ်ား ထြန္းကား
က်ယ္ျပန္႔ လာ ေအာင္ ဝိုင္းဝန္း ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ သြားၾကရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

အရွင္သုမနသာရ(ျဖဴး)

credit to ... အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုိလ္)